ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ
γράφει ο Περικλής Κοροβέσης
Υπάρχει αριστερή δημοσιογραφία; Και πώς ορίζεται; Και αν υποθέσουμε πως υπάρχει, τότε αναγκαστικά υπάρχει και μια δεξιά δημοσιογραφία. Ακολουθεί αναγκαστικά μια κεντρώα και έπονται οι διάφορες διαβαθμίσεις, κεντροαριστερά, κεντροδεξιά, ακροαριστερά ή ακροδεξιά κ.λπ., που μπορούν να υποδιαιρεθούν σε διάφορες μικρότερες κατηγορίες.
Κατά τη λαϊκή αντίληψη, αυτές οι κατηγορίες είναι υπαρκτές. Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ένας μύθος που συμπληρώνει τις άλλες συγχύσεις που έχει στο μυαλό της η πλειονότητα αυτού του λαού. Συγχέει την πολιτική στήριξη που δίνει ένα έντυπο σε ένα κόμμα και δημιουργεί κατηγορίες δημοσιογραφίας που δεν υπάρχουν. Εχουμε δει έντυπα που ανάλογα με τα συμφέροντά τους, αλλάζουν πολιτικό προσανατολισμό.
Το συνηθέστερο, από το Κέντρο προς τη Δεξιά και σπανιότατα από το Κέντρο προς τα αριστερά. Αυτά πού θα τα εντάξουμε; Μόνο στον νερόμυλο της δημοσιογραφίας. Ο δημοσιογραφικός λόγος εντάσσεται στους μηχανισμούς της γλώσσας που έχει τους δικούς της νόμους τους οποίους επιβάλλει η ίδια στον εαυτό της και τους τηρεί με απόλυτη ευσέβεια και μέσα στη μεγαλύτερη δυνατή οικονομία. Είναι πρωτίστως γλωσσολογικό φαινόμενο. Τα υπόλοιπα έπονται.
Ο δημοσιογραφικός λόγος, μέρος του ευρύτερου δημόσιου λόγου, χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες, που είναι διαμετρικά αντίθετες και δεν έχουν σχέση με την πολιτική τους αναφορά. Η πρώτη κατηγορία είναι αυτή που αποκαλύπτει αυτό που είναι κρυμμένο.
Η δεύτερη είναι αυτή που συγκαλύπτει αυτό που επιδιώκει και το παρουσιάζει αντίστροφα. Στην πρώτη κατηγορία έχουμε τα αποκαλυπτικά ρεπορτάζ, τις έρευνες, τις αναλύσεις, τις κριτικές, τις οξυδερκείς παρατηρήσεις και τις πρωτότυπες σκέψεις μαζί με πολλά άλλα. Και η κριτική σκέψη αφορά κυρίως το κόμμα που υποστηρίζει. Με τα αντίθετα κόμματα έχουμε πολεμικές. Ενα καλό παράδειγμα είναι η στάση που κράτησε ο Γκόρκι τον πρώτο χρόνο της Ρωσικής Επανάστασης.
Να υπενθυμίσουμε λίγο τις απόψεις του που είναι ήδη γνωστές στους αναγνώστες της «Εφ.Συν.» (Θανάσης Γιαλκέτσης, 7-8/7/2018). Ιδού τι έγραφε: «Ο Λένιν και οι ένοπλοι σύντροφοί του επιτρέπουν κάθε τύπο εγκλήματος: σφαγές, καταστροφές, αυθαίρετες συλλήψεις, αισχρά, παράλογα και αιματηρά εγκλήματα. Τα λιντσαρίσματα έχουν αντικαταστήσει τη Δικαιοσύνη. Με το πρόσχημα ότι ανατρέπουν την εξουσία του Τσάρου, εδραιώνουν ένα δεσποτικό καθεστώς που δεν είναι καλύτερο από το τσαρικό, καταργώντας την ελευθερία της έκφρασης. Το δίδυμο Λένιν-Τρότσκι νομιμοποιεί τον δεσποτισμό της εξουσίας.
Η Οκτωβριανή Επανάσταση είναι μια επιστροφή στο παρελθόν επειδή από πολλές απόψεις συγγενεύει με το προηγούμενο τσαρικό καθεστώς». Τώρα, πώς ο Γκόρκι μεταλλάχτηκε σε μαντρόσκυλο του σταλινισμού είναι άλλο κεφάλαιο. Εν τούτοις η γνώση για να σωθεί η επανάσταση υπήρχε.
Αυτοί που πήραν μέρος στην επανάσταση, δίπλα στους μπολσεβίκους, αναρχικοί, αριστεροί σοσιαλδημοκράτες, τμήματα των μενσεβίκων και άλλοι, είχαν εντοπίσει ήδη από το 1918 πού πήγαινε η επανάσταση. Και αντί να εισακουστούν, διώχθηκαν απηνώς, τακτική που ενσωματώθηκε στη λειτουργία των Κ.Κ. ανά τον κόσμο αργότερα. Κύριος εχθρός του κάθε Κ.Κ. ήταν η αριστερή του πτέρυγα.
Η δεύτερη κατηγορία είναι η απόκρυψη του πραγματικού σκοπού, που δεν λέγεται ποτέ και στη θέση του παρουσιάζεται ένα υψηλό και ευγενικό ιδανικό, πολιτικό ή θρησκευτικό, το οποίο παίρνει τη θέση της υπέρτατης αξίας και δεν αμφισβητείται.
Η Ιερά Εξέταση δεν έλεγε ότι βασανίζει και σκοτώνει ανθρώπους, αλλά ότι εκφράζει τον γνήσιο χριστιανισμό. Ούτε ο Χίτλερ είχε πει λέξη για Νταχάου. Πάλευε για μια Ευρώπη ελεύθερη από τον καπιταλισμό και τον μπολσεβικισμό. Και το «Ισλαμικό κράτος» όσα έκανε ήταν θεάρεστα γιατί ήταν στην υπηρεσία του Αλλάχ. Σε μικρότερη κλίμακα έχουμε την προπαγάνδα και τη διαφήμιση που κινούνται στην ίδια λογική.
Και ενίοτε είναι το ίδιο επάγγελμα. Σήμερα στα καθ’ ημάς, τα έντυπα της Αριστεράς που στηρίζουν την κυβέρνηση με την πολιτική τους δημοσιογραφία, σε ποια κατηγορία ανήκουν; Αναμφισβήτητα στη διαφημιστική-προπαγανδιστική σχολή που δεν έχει καμία σχέση με την οπτική του Γκόρκι. Και έτσι χάνουν την αξιοπιστία τους μαζί με τους αναγνώστες τους και δυναμιτίζουν το έργο της κυβέρνησης που πάνω από όλα χρειάζεται συστηματική κριτική υποστήριξη.
Στην ουσία χρησιμοποιούν έναν «αυριανιστικό-σταλινικό» λόγο, που ένα καθαρό δείγμα είχαμε στην εφημερίδα μας με τις επιστολές των διευθυντών της «Αυγής» και του «Κόκκινου». Είχαν πάντα αυτόν τον λόγο τα έντυπα της Αριστεράς;
Να θυμηθούμε τη βραχύβια «Δημοκρατική Αλλαγή» (1964-1967). Ας θυμηθούμε μερικά ονόματα συνεργατών. Τώνια Μαρκετάκη, Βασίλης Ραφαηλίδης, Θεόδωρος Αγγελόπουλος, Βεατρίκη Σπηλιάδη, Φώντας Λάδης και φυσικά ο δικός μας Δημήτρης Γκιώνης. Και όλοι αυτοί στις καλλιτεχνικές σελίδες. Αυτοί παρήγαν έναν αποκαλυπτικό δημοσιογραφικό λόγο, που ευτυχώς είναι ακόμα και σήμερα προσιτός χάρη στο βιβλίο του Δημήτρη Γκιώνη «Ενας κι ένας... 46+1 άνθρωποι της τέχνης από κοντά» (Εκδόσεις Αγκυρα).
Περισσότερες από χίλιες συνεντεύξεις έχει πάρει ο Γκιώνης. Από αυτές διαλέγει 47 προσωπικότητες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του νεοελληνικού πολιτισμού τον περασμένο αιώνα. Μας τις κάνει οικείες και είναι σαν να συνομιλούμε εμείς μαζί τους. Μαθαίνουμε ακόμα και τα σεξουαλικά τους. Η Μελίνα δεν πλάγιασε με την Γκρέτα Γκάρμπο από ταμπού. Η δε Λιλή Ζωγράφου πλέκει έναν ύμνο του φαλλού που κανένας άνδρας δεν θα μπορούσε να σκεφτεί.
Ο Μίκης θεωρεί πως ο Αντρέας Παπανδρέου είχε πρότυπα τον Καντάφι και τον Σαντάμ. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε ζητήσει να γίνει απλό μέλος του Πατριωτικού Μετώπου και με τη μεγάλη του οικογένεια να κάνει αντάρτικο στην Κρήτη εναντίον της χούντας. Και πολλά άλλα. Μικρολεπτομέρειες που γκρεμίζουν την απόσταση της προσωπικότητας από τον απλό άνθρωπο που έχει την τάση να τους μυθοποιεί. Παλιοσειρά Δημήτρη, σε ευχαριστούμε για τον κόπο σου και τη γνώση που μας έδωσες (δυστυχώς λόγω χώρου δεν μπορώ να επεκταθώ κι έτσι χάνονται ουσιαστικές πτυχές του βιβλίου).
______________
http://www.efsyn.gr/arthro/ta-dimosiografika-mantroskyla
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου